Louis de Caullery

(Cambrai 1580 - Antwerpen 1622)

Feest in een paleis

Olie op paneel
56 X 77 cm ( 22 3⁄64 X 30 5⁄16 inches )

Privé collectie, Parijs

Louis de Caullery schilderde allegorische, mythologische en religieuze onderwerpen, genretaferelen en architectuur. Hij kwam ongetwijfeld uit het dorp Caullery bij Cambrai. Hij was waarschijnlijk de zoon van Loys de Caullery, een Franse miniaturist die in 1598 overleed en een "Sainte Famille" uit 1594 maakte.
Loys komt voor in de registers van de Antwerpse Sint-Lucasgilde in 1594 als leerling van Joos de Momper le Jeune (1564-1635). En in 1603, toen hij meester werd.
Louis de Caullery lijkt zijn hele leven actief te zijn geweest in Vlaanderen, hoewel hij een brede kennis had van verschillende Europese culturen. Het is moeilijk om met zekerheid zijn reis naar Italië te bevestigen. Het lijkt er echter op dat hij sterk beïnvloed werd door de grote steden van het schiereiland, zoals Venetië, Florence en Rome, die hij vaak afbeeldde in zijn composities. Louis de Caullery hechtte bijzonder veel belang aan de behandeling van klassieke architectuur en paleizen, soms bestaand, zoals in het geval van het Castel Sant'Angelo of Piazza San Marco, maar vaak denkbeeldig. 

In de eerste twee decennia van de 17e eeuw ontwikkelde Louis de Caullery een zeer kenmerkende stijl. Hij concentreerde zich meestal op het afbeelden van de high society door middel van galante scènes, banketten en activiteiten in parken voor paleizen, waar mensen dansten, naar muziek luisterden, aten en flaneerden. De kleding is rijk en geeft ons een kijkje in de mode van die tijd.
Louis de Caullery maakte deel uit van de traditie van galanterie die in Vlaanderen werd geïntroduceerd door Hieronymus Francken I (1540-1610), die deel uitmaakte van de Ecole de Fontainebleau. Hij woonde in Frankrijk, in Fontainebleau en daarna in Parijs, van 1560 tot zijn dood in 1610, en keerde terug naar Antwerpen van 1574 tot 1578. Hieronymous Francken I illustreert de galante stijl en feestelijkheden die erg in zwang waren aan het hof van Hendrik III en daarna Hendrik IV. Hij stond bekend om zijn balscènes, een onderwerp dat in het begin van de 17de eeuw in Antwerpen zou worden uitgedragen door zijn neven, Hieronymus Francken II (1578-1623) en Frans Francken II (1581-1642) en hun tijdgenoot Louis de Caullery.
In het zestiende-eeuwse Frankrijk waren hofbals een zeer belangrijk politiek instrument, dat door vorsten werd gebruikt om de adel, die toen nog erg onrustig was, te onderwerpen en te domineren. Galanterie werd gezien als een beschavende kracht die sociale conflicten onder controle kon houden en de samenleving kon cultiveren. In Frankrijk bleef het fête galante een belangrijke trend in de schilderkunst tot in de 18e eeuw, met Watteau (1684-1721) en Fragonard (1732-1806).
 

Frans Francken II en Paul Vredeman de Vries (1567-1636) schilderden rond 1610 een beroemd bal aan het hof van de aartshertogen Albert en Isabella (bewaard in het Mauritshuis in Den Haag).
In ons schilderij introduceert Louis de Caullery, ongetwijfeld geïnspireerd door het werk van Hans Vredeman de Vries (1526-1607), een extra dimensie door het feest buiten te houden, op het terrein van een ideaal paleis. Hij opent zo de balzaal, die tot dan toe beperkt was tot het interieur. Na de beschaving van het interieur van paleizen, ging de galanterie de wereld veroveren. Hier is alles luxe, rust en plezier.
Ons schilderij, met zijn strenge constructie en perfect gecentreerd perspectief, belicht een uitgestrekte tuin voor een majestueus paleis. Dit paneel is een mooi voorbeeld van de werken waarin Caullery graag kleine, elegante, rijk geklede figuren afbeeldt. Deze voorstelling van een feestelijke, wereldse en elegante scène is een van de mooiste en meest delicate werken van Louis de Caullery.


MUSEUMS: Rijksmuseum, Amsterdam; Louvre, Parijs; Prado, Madrid; Musée des Beaux-Arts, Angers, Bordeaux, Quimper, Troyes; Musée Mun, Cambrai; S.M.K., Kopenhagen; Kunsth, Hamburg; Musée Curtius, Luik; Musée Boymans van Beuningen, Rotterdam; ...